Dziecko z ADHD – jak postępować w szkole. Wskazówki dla nauczycieli.

0
1529

Największą odpowiedzialnością za ucznia z ADHD obarczony jest nauczyciel, który powinien zapewnić mu odpowiednie do jego potrzeb środowisko uczenia się, dostarczyć poprzez strategie edukacyjne odpowiednich bodźców do efektywnej nauki i pozytywnego zachowania.

Uczniowie z ADHD stanowią  heterogenną grupę, z której każdy przychodzi do szkoły ze swoim własnym, najczęściej mocno różniącym się od innych uczniów, bagażem wiedzy, umiejętności i zachowań.

A zatem strategie nauczania i zachowania winny być dostosowane indywidualnie do różnych potrzeb i w razie konieczności szybko modyfikowane.

Wybór i modyfikacja tych strategii leży w gestii nauczyciela. Ich właściwy dobór powoduje, iż nauka dla uczniów z ADHD staje się bardziej efektywna i mniej stresująca.

Nauczyciel powinien z wielką ostrożnością, bez wygórowanych oczekiwań wobec  ucznia, dobierać  strategie nauczania i zachowania. I w razie ich słabnącego oddziaływania natychmiast modyfikować, zgodnie z potrzebami ucznia.

Nie należy tez wpadać w zachwyt, gdy w pewnym czasie uczeń z ADHD dostosuje się do wymogów wybranych strategii i odnosi sukcesy, gdyż po pewnym czasie, niezależnie od jego dobrej woli,  może nastąpić nawrót negatywnych zachowań utrudniających edukacje.

Nauczanie uczniów z ADHD to dla każdego nauczyciela prawdziwe wyzwanie. Tylko systematyczne, uczciwe, konsekwentne oddziaływania wobec takich uczniów mogą stanowić gwarancję sukcesu w edukacji.

Według Regan „Nie ma prostych i uniwersalnych rozwiązań edukacyjnych dla uczniów z ADHD. Każdy nauczyciel musi znaleźć własną strategię realizowania planu, prezentowania materiału i skłaniania uczniów do wykonywania zlecanych zadań”.

Należy więc szukać nowych sposobów zachęcania uczniów do skupiania się na lekcji, nowych sposobów motywowania do nauki, nowych sposobów podwyższania samooceny uczniów.

  Nauczyciel powinien:

  • Posadzić ucznia z ADHD z przodu klasy, plecami do pozostałych, blisko biurka nauczyciela, blisko tablicy, aby  zmniejszyć ilość docierających do niego bodźców;
  • Ustalić zasady panujące w klasie i powiesić je na ścianie oraz ustalić konsekwencje obowiązujące za ich złamanie;
  • W miarę możliwości, należy otoczyć uczniów z ADHD „pozytywnymi wzorami”, a więc uczniami wzorowymi pod względem nauki i zachowania;
  • Nauczyciel może pozwolić uczniowi utrzymywać pozycję stojącą w czasie wykonywania zadań, pod warunkiem,  że nie spowoduje to dekoncentracji uwagi ucznia;
  • Należy często chwalić pozytywne zachowanie ucznia lub wykonane zadanie, ponieważ potrzebują oni więcej pozytywnej informacji zwrotnej niż pozostali uczniowie; 
  • Polecenia powinny być krótkie, precyzyjnie sformułowane w sposób zrozumiały, jednoznaczny, wypowiedziane dobrze słyszalnym głosem;
  • Należy zapewnić uczniowi poczucie bezpieczeństwa w środowisku szkolnym, by mógł on w każdej chwili, bez skrępowania, poprosić nauczyciela  o udzielenie dodatkowych wyjaśnień;
  • Ważne informacje należy powtarzać wielokrotnie, można też zapisać na tablicy kolorową kredą, by zwiększyć szanse ich zapamiętania;
  • Należy prezentować materiał nauczania w sposób twórczy, nowatorski i jak najbardziej atrakcyjny  dla podtrzymania zainteresowania lekcją;
  • Dla uczniów z ADHD należy zminimalizować uczenie się na pamięć, by nie dopuścić do ich przemęczenia i stresu;
  • Aby ułatwić uczniom z ADHD wykonywanie prac pisemnych należy ograniczyć liczbę zadań, dzielić długie zadania na części, przeznaczyć dodatkowy czas na ich wykonanie, można określić czas na wykonanie zadań, stosować przerwy śródlekcyjne podnoszące wydajność intelektualną ucznia, można wyrazić  zgodę na wykonywanie pracy z pomocą komputera, korygować pracę w trakcie jej wykonywania, przed przejściem do kolejnych etapów, skracać zadania pisemne, dopasowując czas ich wykonywania do długości okresu skupienia uwagi, np. zmniejszyć ilość słów w ćwiczeniach ortograficznych, ograniczyć ilość przykładów i zadań matematycznych;
  • Należy  zachęcać uczniów do podkreślania najistotniejszych wiadomości w tekstach czy zadaniach;
  • Można przyzwyczajać uczniów do robienia fiszek dotyczących słów, zwrotów frazeologicznych, reguł gramatycznych itp.;
  • W miarę możliwości,  stosować  testy ustne, oparte na ustnej prezentacji zdobytej wiedzy, na omawianiu własnych  projektów czy prac;
  • Doceniać pracę dzieci z ADHD  i akceptować fakt, że nie są w stanie same sobie pomóc, a ich złe zachowanie nie wynika ze złości;
  • Mieć pozytywne oczekiwania;
  • Regularnie sprawdzać postępy uczniów podczas lekcji;
  • Dawać przejrzyste i częste wskazówki;
  • Być konsekwentnym, surowym, uczciwym i cierpliwy;
  • Powtarzać polecenia i wskazówki oraz zapisywać je w widocznym miejscu;
  • Nawiązywać z dziećmi  kontakt wzrokowy;
  • Unikać sprawdzianów z limitem czasowym;
  • Unikać zadawania nadmiernie długich prac domowych- należy postawić na jakość a nie na ilość;
  • Zezwalać na przerwy w pracy nad zadaniami;
  • Starać się, aby praca była dla uczniów zabawą;
  • Wprowadzić systemy żetonowe. Punkty za zachowanie lub system nagród dla najmłodszych dzieci to znakomite narzędzie służące do kształtowania odpowiednich zachowań i nawyków;
  • Rozważyć możliwość pisania na komputerze (choćby w domu), jeżeli dziecko z ADHD cierpi na dysgrafię.