Stymulacja rozwoju fizycznego i psychicznego ucznia

 Motto: Dawid Lewis
„… Dziecko rodzi się wszechstronnie uzdolnione, z  pełną możliwością rozwoju we wszystkich kierunkach, potencjalną, wybitną inteligencją i zadatkami na rozwijanie wszelkiej twórczości oraz z dużym talentem społecznym. Trzeba stworzyć mu możliwości ich maksymalnego rozwoju

W  roku szkolnym 2008/2009 wdrożyłam w pierwszej klasie  program autorski „Stymulacja rozwoju psychicznego i fizycznego poprzez ruch, twórcze działanie i sztukę prowadzone w grupie dzieci 7- letnich”.
    W zajęciach uczestniczyło 21 uczniów klasy pierwszej a  SP. Zajęcia odbywały się  raz w tygodniu w poniedziałek na piątej  godzinie lekcyjnej. Program był prowadzony z myślą o wykorzystaniu zabaw w stymulacji harmonijnego i wszechstronnego rozwoju dzieci siedmioletnich, a także większego zainteresowania dzieci  sportem, muzyką, plastyką i sztuką.
Celem głównym jest stymulowanie rozwoju psychicznego i fizycznego poprzez ruch, działalność artystyczną, sztukę i twórcze działanie.

Biorąc pod uwagę główne założenia reformy oświatowej, a mianowicie „wspieranie wszechstronnego rozwoju osobowego dzieci i uczniów”, wyłoniłam z proponowanego tu programu autorskiego następujące założenia:      
Rozwój samowiedzy dziecka.      
Wspieranie rozwoju wewnętrznej niezależności i integralności.      
Wspieranie budowania przez dziecko własnej tożsamości 
    
     Cel główny:Stymulacja rozwoju psychicznego i fizycznego poprzez ruch,  twórcze działanie i sztukę 

Cele szczegółowe:
1. Uzyskanie zaufania do samego siebie i do otoczenia.
2.Umiejętność nawiązywania kontaktów z otoczeniem.
3.Twórcze wyrażanie siebie
.4. Umożliwianie dzieciom zaspokajania naturalnej potrzeby ruchu.
5. Wyrabianie estetyki ruchów .
6. Usprawnianie aparatu ruchowego .
7.Przeżywanie przyjemności wykonywanego ruchu.
8.Uczenie umiejętności słuchania i wykonywania poleceń.
9.Uczenie umiejętności prawidłowego , spokojnego i wyrównanego oddechu, zgodnego z zapotrzebowaniem organizmu w tlen.
10. Rozwijanie zainteresowań teatrem(kształtowanie wrażliwość na sztukę teatralną)
11.Nabywanie umiejętności odczytywania informacji przekazanej mimiką, gestem, tańcem. 

METODY:
-rozmowa,
– metoda ruchu rozwijającego W. Sherborne
– metoda malowania dziesięcioma palcami,
– symulacje,
– burza mózgów,
– pantomima  

FORMY:
– indywidualna,
– grupowa,
– zbiorowa. 

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
– wyjazd do teatru,
– kasety z nagraniem historii teatru,
– kaseta z nagraniami,
– arkusze papieru, bibuły, farby plakatowe, farba emulsyjna, węgiel, nasiona: zbóż, roślin     strączkowych, wstążki i woreczki       

Przedmiotem ewaluacji są wyniki, które przeprowadziłam  na koniec roku szkolnego ,  osiągnięcia uczniów po zrealizowaniu programu.  Rozwój uczniów oceniłam za  pomocą jednego narzędzia diagnostycznego – kart obserwacji uczniów. Oceniałam cztery aspekty rozwoju psychomotorycznego:

– ROZWÓJ POZNAWCZY
Zdolność koncentrowania uwagi – 70 %
Rozumienia komunikatów i zainteresowanie komunikacją- 60%
Świadomość własnego ciała i przestrzeni – 70%
Uczenie się wykonywania nowych zadań – 60%
Postawa twórcza – 50% 

– ROZWÓJ EMOCJONALNY 
1.Nastrój – 65% 
2.Ekspresja emocji – 50% 
3. Zdolność relaksowania się – 65% 
4.Reakcja na kontakt fizyczny – 100% 
5.Reakcja na trudne ćwiczenia i niepowodzenia – 80%

 – ROZWÓJ SPOŁECZNY 
1.Stosunek do zajęć – 75% 
2.Stosunek do zadań – 70% 
3.Stosunek do partnera w parze – 90% 
4.Stosunek do innego dziecka – 80% 
5. Stosunek do grupy i zadań grupowych – 90%

– ROZWÓJ RUCHOWY 
1.Poziom aktywności fizycznej – 80% 
2. Sprawność motoryczna – 60% 
3.Samodzielność w wykonywaniu zadań ruchowych – 95% 
4. Kontrola ruchów i dostosowanie ich do zadania – 95 % 
5.Dostosowanie ruchów we współpracy z partnerem – 90%               
   
     Ewaluacją programu jest również przedstawienie „ Cztery pory roku”  zaprezentowane , rodzicom, przedszkolakom. 
Dokumentami działalności są: zdjęcia , wystawa prac , nagranie video. 
Dodatkowym narzędziem sprawdzającym osiągnięcie  założonych celów programu jest anonimowa ankieta przeprowadzona wśród rodziców i dzieci.   
Po skończeniu realizacji programu „ Stymulacja rozwoju fizycznego i psychicznego poprzez ruch, działalność artystyczną, sztukę i twórcze działanie”, poznałam opinię rodziców i dzieci na temat zaproponowanego przeze mnie programu. 

ANKIETA DLA RODZICÓW (wraz  z procentowym wskaźnikiem odpowiedzi) 
1. Czy Pani/Pan zna założenia programu autorskiego?
Tak – 100 %
Nie – 0% 
2. Czy Pani/Pana dziecko chętnie uczestniczy w zajęciach programu autorskiego?
Tak – 100%
Nie – 0% 
3. Czy zajęcia są dla dziecka atrakcyjne?
Tak – 50%
Raczej tak- 40%
Zdecydowanie tak- 10%
Nie – 0%
Raczej nie – 0%
Zdecydowanie nie – 0% 
4. Czy zajęcia prowadzone według programu mają wpływ na samopoczucie dziecka?
Tak – 100%
Nie – 0% 
5. Czy dzięki programowi Pani/Pana dziecko zainteresowało się  wybraną aktywnością, jeśli tak , to jaką artystyczną, ruchową……………………, jeśli nie to  jak Pani/Pan myśli dlaczego?………………………………………………………………………………………………………………. 
6.Czy myśli Pani/Pan, że program ma wpływ na rozwój fizyczny i psychiczny dziecka?
Tak – 100%
Nie – 0% 
7.Czy sądzi Pani/Pan, że tematy były interesujące?
Tak – 100%
Nie – 0% 
8.Czy dziecko opowiadało o tym co robiło na zajęciach?
Tak – 80%
Nie – 0%
Czasami – 20% 
9.Jakie według Pani/Pana są zalety i wady programu?
Zalety …atrakcyjność zajęć, wykorzystanie edukacji lubianych przez dzieci (ruchowa, artystyczna)…………………………………………………………………………………….
Wady ……………………………………………………………………………………… 
10.Czy w przyszłości powinny być realizowane tego typu programy?
Zdecydowanie tak – 100%
Tak – 0%
Nie – 0%
Raczej nie – 0% 

ANKIETA DLA DZIECI (wraz  z procentowym wskaźnikiem odpowiedzi) 
1. Czy chętnie wziąłeś/ wzięłaś udział w programie?
Tak – 100%
Raczej tak – 0%
Nie – 0%
Raczej nie – 0% 
2.Czy zadania w programie były interesujące?
Tak – 100%
Raczej tak – 0%
Nie – 0%
Raczej nie – 0% 
3. Którą aktywnością zainteresowałeś/łaś się uczestnicząc w zajęciach? 
Ruchową – 100%
Muzyczną – 80%
Plastyczną – 90%
Sztuką – 50%
Działaniem twórczym – 100% 
4.Które z zadań było ciekawe?
Zajęcia ruchowe, kiedy sami musieliśmy zaimprowizować zadanie do muzyki, malowanie farbami 
5.Które wydało Ci się mniej ciekawe?…………………………………………………………………………………… 
6.Czy zdecydowałbyś/ zdecydowałabyś się wziąć udział w następnym programie?
Tak – 100%
Nie – 0%
Nie wiem – 0%             
7. Jeśli chciałbyś wziąć udział, to jaka tematyka by cię interesowała?……………………………………………………………………..                                     

Należy pamiętać, że każdy uczeń ma własne tempo rozwoju i jest odrębną jednostką. Z tego powodu ocena końcowa będzie się opierała przede wszystkim na potwierdzeniu zdobytych umiejętności, które uczniowie posiadają i wnikliwej analizie zdobytych przez ten rok umiejętności, a nie na ocenie tego , czego uczniom nie udało się osiągnąć.  

 Zajęcia w ciągu roku szkolnego podzieliłam na cztery pory roku
 JESIEŃ
1. „ Już dzwonek zadzwonił”
2. „Jesienne leniuchowanie” 
3. „Podróż do „Nibylandii”
4. „ Nasz przyjaciel wietrzyk”
5. „ Kolorowe liście”   
6. „ Z wizytą w teatrze”
7. „ Deszczowy dzień” 
8. „ Wesoła i smutna jesień” – pantomima
9. „ Jesienne sprzątanie”  
Zima
1. „ Sroga zima”
2. „ Budujemy śniegowy tunel”
3. „ Zimowe spacerowanie”
4. „ Pejzaż zimowy”
5. „ Jestem płatkiem śniegu”
6. „ Tak pokażę zimę” 
WIOSNA
1. „ Wiosenne spacerowanie”
2. „ Przyroda budzi się ze snu”
3. „ Wiosenne spacerowanie”
4. „ Kolorowa wiosna”
5. „ Wizyta na łące”
6. „ Turlamy się, czołgamy się” 
PRZYGOTOWANIE DO LATA
1. „ Świat latem”
2. „ Lato w naszych oczach”
3. „ Letnie pokazywanie”
4. „ To już jest koniec – jest przedstawienie „ Cztery pory roku”    

PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE  ZAJĘĆ 
JESIEŃ 
ZAJĘCIA  I
Zapoznanie z  celami programu- i potrzebnymi środkami dydaktycznymi
ZAJĘCIA II
Leżenie na plecach, brzuchu, boku przy zapalonej świeczce zapachowej- słuchanie muzyki relaksacyjnej 
ZAJĘCIA III
1.Powitanie różnymi częściami ciała-(stopami i dłońmi) i śpiewem ,, Witaj Ewo, witaj Ewo, jak się masz?Wszyscy lubimy, wszyscy cię lubimy,Bądź wśród nas.” – na melodię ,, Panie Janie”
2.Uczniowie otrzymują kartkę papieru i rysują swoją postać
Ćwiczenia relaksacyjne- spokojne wdechy i wydechy
Ćwiczenia świadomości ciała i przestrzeni
Podróż na inną planetę ,,Innolandię”(Wyobraźcie sobie, że jesteśmy na innej planecie, gdzie można się poruszać tylko na plecach i brzuchu)  
– Leżenie na brzuchu i jazda po podłodze  
– Jazda po podłodze na plecach
4.Ćwiczenia ,,z” partnerem  
Teraz jedna osoba ma się poruszać na nogach, a druga na brzuchu i plecach
– Ciągnięcie partnera leżącego na brzuchu za ręce potem za nogi( zmiana partnera
– Ciągnięcie partnera leżącego  na plecach za ręce potem za nogi( zmiana partnera)5.Relacje ,,razem” Zobaczyliśmy wielką górę , zza góry słychać głosy.
Musimy przedostać się na drugą stronę
– Kładziemy się na plecach nogi unosimy do góry, jedziemy rowerem.
6. Ćwiczenia ,,  przeciwko” z partnerem   
Spotkaliśmy się z osobami mieszkającymi na tej planecie. Chcą nauczyć się ,,min ludzi” Jedno dziecko jest człowiekiem, drugie mieszkańcem planety.
– Siadamy naprzeciwko siebie, jedno dziecko robi miny, drugie je naśladuje.
7.Ćwiczenia twórcze
Musimy wydostać się z tej planety. Każdy z was wybierze sobie środek lokomocji, którym chce powrócić na Ziemię i pokaże to ruchem.
8.Pożegnanie ,, Na Wojtusia w popielniku” – zaśpiewanie- puszczenie iskierki 
ZAJĘCIA IV
1. Powitanie różnymi częściami ciała (kostkami i palcami stóp ) i piosenką ,, Witaj…..”
Jest piękna kolorowa jesień, słoneczko świeci, wieje ciepły wiaterek, na drzewach jest dużo kolorowych liści. Wybierzcie spośród leżących wstążek te, które odpowiadają kolorom liści znajdujących się na drzewach
2. Ćwiczenia świadomości  ciała i przestrzeni
– Idziemy na spacer-wymachujemy rękoma( raz prawą, raz lewą i na przemian)
– podnosimy kolana do góry
– kładziemy się na brzuchu i czołgamy się po kolorowych liściach
– kładziemy się na plecach i przewracamy się (raz na prawy bok, raz na lewy)
3. Ćwiczenia ,,z” partneremPobawimy się  ,,w liski i wiatr”Jedno dziecko jest listkiem, drugie wiatrem”Dziecko,, listek” siada na pośladkach, podkula nogi przytrzymując je rękoma, drugie dziecko ,, wiatr” obraca je wokół własnej osi
Ćwiczenia ,,razem” partnerem
– dzieci złączone w przyklęku rękami w łokciach:
*próbują wykonać podskoki,
*próbują iść w tą samą stronę,
* próbują iść w przeciwną stronę
4.Ćwiczenia,, przeciwko” z partneremTeraz będziemy się kołysali, gdy zawieje wiatr.
– Dzieci siedzą naprzeciwko siebie z połączonymi stopami, zamkniętymi oczami, trzymają się za dłoni i kołyszą się.
– Dzieci siedzą naprzeciwko siebie z połączonymi stopami w rozkroku, zamkniętymi oczami, trzymają się za dłoni i kołyszą się.
5. Ćwiczenia twórczeDzielimy dzieci na cztery grupy.
Każda z grup dostaje arkusz papieru i farbę emulsyjną i pigmenty. Zadaniem grupy za pomocą metody 10 palców jest wykonanie pracy ,, Kolorowa jesień”Pożegnanie – puszczenie iskierki
 ZAJĘCIA V
Powitanie piosenką ,, Witaj…………………………”Rozmowa  nauczyciela z dziećmi na temat teatru.
* Co to jest teatr?
* Jaką rolę w życiu człowieka spełnia teatr?
* Co to jest pantomima?
Metoda ,, Burzy mózgów”
– Uczniowie podają propozycje
– Obejrzenie filmu o teatrze i o pantomimie.
– Wybranie trafnych stwierdzeń.Rozmowa na temat różnicy oglądanych do tej pory spektaklów a pantomimą   
* Wyróżnienie charakterystycznych cech pantomimy
– wypisanie ich na dużym arkuszu przez nauczyciela lub piszącego ucznia. 
ZAJĘCIA VI
Wizyta w teatrze- obejrzenie spektaklu pantomimicznego- rozmowa z aktorami lub wizyta aktorów w szkole. 
ZAJĘCIA VII
Jest późna jesień na dworze jest zimno, pada deszcz i wieje silny wiatr, liście spadają z drzew.
Powitanie różnymi częściami ciała (nosami i uszami ) i piosenką.
Ćwiczenia świadomości  ciała i przestrzeniJesteśmy bardzo ciepło ubrani mamy ciepłe skarpety, kalosze i rękawiczki. Nie czujemy stóp i rąk.- uderzanie piętami, palcami, całymi stopami i rękoma o podłogę.
3. Ćwiczenia ,,z” partnerem Bardzo mocno pada deszcz, powstała wielka kałuża. Jedno dziecko jest ,, mostkiem”, drugie dziecko chce się przedostać na drugi brzeg kałuży.
– Dziecko ,,mostek” kładzie się na brzuchu, drugie dziecko turla się po nim( zmiana ról)
4. Ćwiczenia ,,razem” z partnerem
Idziemy dalej napotkaliśmy ogromną kałużę, żeby przedostać się na drugi most budujemy tratwę.- Dobieramy się w czwórki: troje dzieci w klęku podpartym tworzy tratwę, czwarte kładzie się na plecach,, tratwie” i jest kołysane.
5. Ćwiczenia w grupie
Wieje bardzo silny wiatr, nasza tratwa zepsuła się. Musimy stworzyć ,, most”
– Dzieci kładą się ciasno na podłodze jedno obok drugiego, pierwsze dziecko kładzie się na ,, most” i kula się po nim, aż do końca , następnie kolejne itd.
6.Ćwiczenia twórcze
– Naśladowanie wirujących liści na wietrze i wiatru
7. Pożegnanie – okrzykiem ,, Hej”